Michał Sadurski
Fot: Dave Kellam/ Wikimedia commons.
Na stronie Komisji Europejskiej opublikowano prognozy dotyczące tego roku. Nie są zbyt optymistyczne. Eksperci opisują, że przed gospodarką europejską kolejne wyzwania mimo kompleksowej reakcji politycznej na szczeblu EU oraz krajowym. Widmo pandemii wciąż wisi nad głowami.
- Prognoza gospodarcza z lata 2020 r. przewiduje, że gospodarka strefy euro skurczy się o 8,7% w 2020 r., a w 2021 r. wzrośnie o 6,1%.
- Przewiduje się, że w 2020 r. gospodarka UE skurczy się o 8,3 %, a w 2021 r. wzrośnie o 5,8 %.
- Przewiduje się zatem, że kurczenie się gospodarki w 2020 r. będzie znacznie większe niż 7,7 % przewidywane w prognozie wiosennej dla strefy euro i 7,4 % dla całej UE. Wzrost w 2021 r. będzie również nieco mniej dynamiczny niż prognozowano wiosną.
Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej (od 2014): – Skutki gospodarcze zamknięcia są poważniejsze, niż się początkowo spodziewaliśmy. Nadal żeglujemy na wzburzonych wodach i stoimy w obliczu wielu zagrożeń, w tym kolejnej poważnej fali infekcji. Prognoza ta stanowi doskonałą ilustrację tego, dlaczego potrzebujemy porozumienia w sprawie naszego ambitnego pakietu naprawczego NextGenerationEU, aby pomóc gospodarce. Oczekując na ten i kolejny rok, możemy spodziewać się odbicia, ale będziemy musieli być czujni na różne tempo ożywienia gospodarczego. Musimy nadal chronić pracowników i przedsiębiorstwa oraz ściśle koordynować naszą politykę na szczeblu UE, aby zagwarantować, że wyjdziemy z tego silniejsi i zjednoczeni.
Paolo Gentiloni Silveri, w latach 2016–2018 premier Włoch, od 2019 członek Komisji Europejskiej: – Koronawirus odebrał życie ponad pół milionowi ludzi na całym świecie, a liczba ta wciąż rośnie – w niektórych częściach świata w alarmującym tempie. Prognoza ta pokazuje niszczycielskie skutki ekonomiczne tej pandemii. Reakcja polityczna w całej Europie pomogła złagodzić cios zadany naszym obywatelom, ale nadal pozostaje to historią rosnących rozbieżności, nierówności i braku bezpieczeństwa. Dlatego tak ważne jest szybkie osiągnięcie porozumienia w sprawie planu naprawczego zaproponowanego przez Komisję – aby w tym krytycznym momencie wprowadzić do naszych gospodarek zarówno nowe zaufanie, jak i nowe środki finansowe.
Jak widać brakuje takiego optymizmu jak w USA. Wpływ pandemii na działalność gospodarczą był znaczny w pierwszym kwartale 2020 roku. Duży wpływ miał strach i szok na zamknięcie europejskich gospodarek praktycznie z dnia na dzień. Pierwszy kwartał był wymieszany, ponieważ największe zduszenie miało miejsce końcem lutego i początkiem marca. Dane nie oddawały pełnego obrazu.
Drugi kwartał już lepiej obrazuje tragiczne skutki THE LOCKDOWN. Znacznie dłuższy był okres zerwanych łańcuchów dostaw, ludzie woleli trzymać oszczędności niż wydawać. Produkcja skurczyła się znacznie dopiero w drugim kwartale.
Wczesne dane za maj i czerwiec sugerują jednak, że najgorsze mogło minąć. Oczekuje się, że ożywienie gospodarcze nabierze tempa w drugiej połowie roku, choć nadal będzie niepełne i nierównomierne w poszczególnych państwach członkowskich, opisują eksperci w raporcie.
Szok dla gospodarki UE jest symetryczny, ponieważ pandemia uderzyła we wszystkie państwa członkowskie. Jednak zarówno spadek produkcji w 2020 r., jak i siła odbicia w 2021 r. będą się znacznie różnić. Obecnie przewiduje się, że różnice w skali wpływu pandemii i sile ożywienia gospodarczego w poszczególnych państwach członkowskich będą jeszcze wyraźniejsze niż przewidywano w wiosennej prognozie.
Perspektywa dla inflacji
Ogólne perspektywy dla inflacji nie zmieniły się w dużym stopniu od czasu wiosennej prognozy, choć nastąpiły znaczne zmiany w zakresie podstawowych sił napędzających ceny. Chociaż ceny ropy naftowej i żywności wzrosły bardziej niż oczekiwano, oczekuje się, że ich skutki zostaną zrównoważone przez słabsze perspektywy gospodarcze oraz skutki obniżek stawek VAT i innych środków podjętych w niektórych państwach członkowskich. Oprócz Polski, która nie obniża VATu.
- Przewiduje się obecnie, że inflacja w strefie euro, mierzona zharmonizowanym wskaźnikiem cen konsumpcyjnych (HICP), wyniesie 0,3 % w 2020 r. i 1,1 % w roku 2021. Dla UE prognozuje się, że w 2020 r. inflacja wyniesie 0,6 %, a w 2021 r. 1,3 %.
Wysokie ryzyko
Skala i czas trwania pandemii, a także ewentualnie konieczne przyszłe środki zamknięcia, pozostają zasadniczo nieznane. Prognoza zakłada, że środki zapobiegawcze w zakresie zamykania nadal będą łagodzone i nie nastąpi „druga fala” zakażeń. Największe ryzyko jest na rynku pracy – ten obszar według ekspertów będzie najdłużej się regenerował.
Pojawi się problem średnich i mniejszych przedsiębiorstw, które stracą płynność finansową. Istnieją zagrożenia dla stabilności rynków finansowych oraz ryzyko, że państwa członkowskie mogą nie koordynować w wystarczającym stopniu krajowych działań politycznych. Brak porozumienia w sprawie przyszłych stosunków handlowych między Wielką Brytanią a UE może również spowodować niższy wzrost gospodarczy, szczególnie w przypadku Wielkiej Brytanii. W szerszym ujęciu, polityka protekcjonistyczna i nadmierne odwracanie się od globalnych łańcuchów produkcji mogłyby również negatywnie wpłynąć na handel i gospodarkę światową.
Propozycja Komisji dotycząca planu naprawy gospodarczej, koncentrująca się na nowym instrumencie – NextGenerationEU – nie jest uwzględniona w tej prognozie, ponieważ nie została jeszcze uzgodniona. W związku z tym porozumienie w sprawie wniosku Komisji jest również uważane za zagrożenie dla przyszłości.
