Rapsy i wolne hajsy. Czy w polskim rapie znajdziemy treści wolnościowe? [cz. 1]

Nie jest tajemnicą, że temat pieniędzy przewija się w rapie częściej, niż poszanowanie prawa w działaniach PiS-u. Jednak czy znajdziemy w tekstach raperów coś ciekawego z perspektywy wolnościowca? Okazuje się, że polska scena serwuje nam kilka smaczków. Oto nasze 3 propozycje liberalnych gospodarczo kawałków.

Kękę: Nigdy ponad stan (prod. Sergiusz)

Głos finansowej odpowiedzialności i etosu pracy. Radomski raper rozlicza się ze stereotypami środowiska i dodaje swoje trzy grosze do panującej w rap-grze modzie o nawijaniu pod przysłowiowy szmal:

Jednak Kękę nie gra w drużynie Malika Montany, a serwuje słuchaczom krótką lekcję finansowej responsibilty. W życiowym Top 3 umiejscawia rodzinę, konsekwencję działania i społeczny awans:

Z tym, że ja myślę o synach, lecę z tym odpowiedzialnie
Muszę mieć pewność, że jak mnie zabraknie
To chłopakom nic nie zabraknie
[…]
Do celu w swoim tempie idę człap, człap, człap
Powoli, konsekwentnie, tak buduję swój świat
[…]
Wolałem Rzeczy wydawać, a nie na rzeczy wydawać
Zmienić sytuację przez pracę, swoją pozycję poprawiać

A jaki stosunek ma do pracy na etacie? Nie deprecjonuje budżetówki, bo sam pracował jako listonosz, ale przyznaje, że płace są średnie, a bycie samemu sobie sterem, żeglarzem, okrętem sprawdza się o niebo lepiej. Co ciekawe, ma też słabość do inwestowania w nieruchomości:

Może tak myślę dlatego, że kiedyś robiłem na poczcie
W normalnej robocie, za nienormalne pieniądze
[…]
Dziś jedna sztabka pan prezes, i jedna sztabka pan Siara
[…]
Nie kety na szyi, a klucze od chat!

Zdjęcia z klipu produkcji 9LITER FILMY

Paluch: Nowa Polska (prod. Benjay)

Mocny numer w klimatach protest songu. Reprezentant Poznania podkreśla roszczeniowy charakter tytułowych „nowych Polaków” i wyraźnie artykułuje sprzeciw wobec rozdawnictwa władzy (która nomen omen karmi nas naszymi pieniędzmi, ale przesianymi przez gęste sito):

To nowa Polska, ciągle daj, daj, daj
Każdy kocha socjal, weź mi daj, daj, daj
Żeby dali tobie najpierw, ziomek, daj, daj, daj
To, co mają, jest od ciebie, ajajajajaj

Pierwsza zwrotka brutalnie zderza nas z rzeczywistością obecnej władzy. Medialna propaganda, walka o stołki i niebezpieczne relacje z Kościołem:

Wjeżdża przedwyborcza śląska, każdy łyka ją jak dziecko
Jak wyciągną od ciebie, rozrzucają lekką ręką
Pranie bani w TV, każdy sukces z partii metką
Prowadzący na sterczącym gada z polityczną sektą
Kościół wykarmiony, tłusty proboszcz głosi program
Nienawiść z ambony jak nie wierzysz w jego boga
[…]
Zamiotą pod dywan, jeśli prawda niewygodna
By utrzymać się na stołkach, uwierz, ziomek, zrobią wszystko
Wyuczone mechanizmy, jak tresować bydło

Dostaje się też pseudo-narodowcom, którzy nie znając historii własnego kraju wycierają się skomercjalizowanymi nacjo-symbolami; popadają w śmieszność:

Z historii kibel, ciuchy Polska Walcząca
Z Żubrem na fyrtel, walą mefe gdzieś po kątach
Mocno wjeżdża moda, w chacie w godła nawet kołdra
Kubek, talerz, kufel z piwkiem, czy do kibla kurwa szczotka

Po uszach dostaje się też kolegom z branży, którzy mimo ogromnych zasięgów i pewnego autorytetu milczą i biernie absorbują nowe porządki:

Raperzy milczą, chociaż traków w sieci miliard
Mają mikrofony, ale większość z nich to pizda
Tak dopadła ich w swe szpony poprawność polityczna
Nawet nie przeklinasz już, wita nowa Polska śliczna

Zdjęcia autorstwa Bartek M. Photographer

Rethro: Cash Payment (Prod. Hippy Jack)

Naszą listę zamyka premierowy numer od Rethro. Najświeższe materiały szerzej (jeszcze) nieznanego rapera wyszły spod skrzydeł Kstyk Label. Mamy tu do czynienia z nieoczywistym odzewem „do kumatych” o… płaceniu gotówką. Skąd awersja młodego Karola do kart kredytowych? Z wyjaśnieniem śpieszy jeden z komentarzy na YT:

Na komentarz odpowiedział sam zainteresowany – z przytupem:

Wbrew pozorom nieoszlifowany temperament Rethro w zestawieniu z jego nawijką nie zakrawa o groteskę. Młodzieńczo, ale spójnie. Oby mnie nie powiesił trueschool, albo nawet redakcja Newonce, ale Karol brzmi jak antysystemowy… Łona:

Ja się boję jutra, bo już z Ciebie, Ciebie zrobią durnia
Co jest, kurwa, się pytasz
NWO to kurwa, wolność jest złudna, prawda trudna, wybacz
[…]
Polska bezgotówkowa,
To śmierdzi czipem, zobacz
Do kumatych Mayday
[…]
W Polsce niepodległej, płatność gotówką wymiera
Lepiej klamę mieć w szafce
Orwell przewidział co teraz
Szkoda, że testują w Wawce
Mapowanie twarzy w kamerach, więc
Pierdolę kartę, tylko Cash Payment

Czy Rethro dał się wkręcić w Nowy Porządek Świata? Cóż, raczej jest to zgrabna figura retoryczna, ale jeśli nawet – nie zmienia to faktu, że chłopak jest kumaty i zgrabnie opisuje rzeczywistość. Dodaje też coś niecoś o współczesnym konsumencie/ użytkowniku śledzonej przez banki karty:

Spojrzenia łagodne, zaufania godne, powiedzą, że to wygodne
Ty sam sobie dopowiesz, że modne, więc
Bardzo szanuję, jak widzisz w tym problem,
Bo to jest mój problem, Twój problem i kurwa nawijał o tym PRO8L3M

Ciekawie rozkładają się również poglądy Rethro na rolę władzy we współczesnym społeczeństwie. Czyżby kolejne nawiązanie do teorii spiskowych? Na pewno zwrócenie uwagi na manipulacje ze strony mediów i podatność obywateli na wszechogarniające bodźce:

Nie winię rządu – to marionetki
Są jak sprzedawcy w sklepie, nie przypinają metki
Ty wiesz głupi cepie, co powiedzą Ci gazetki
Mnie wnosić sprzeciw, nauczył Machiavelli

Jak raper odcina się od zarzutów o daleko idące uproszczenia względem jego twórczości?

Wolność to nie pecik, nie będę się nią dzielić
I nie szukam wroga, walczę z systemem i leci
Szkoda, że największą cenę zapłacą nasze dzieci

KęKę – synonim odpowiedzialności, klasyk. Paluch – głos popularny, acz lekko antysystemowy, autorytet. A Rethro? Warto na dłużej pochylić się nad tą ksywą i spędzić wieczór przy jego YT. Czy warto? To się okaże. Jak na razie spore zaskoczenie. Postawicie na research jego twórczości? Co jak co, ale ja mam na dzisiaj takie plany.